No contexto do Sahara Occidental, a educación non é simplemente un dereito fundamental, senón tamén un acto de resistencia e unha ferramenta clave para a autodeterminación. Desde os seus humildes inicios en 1975, o sistema educativo saharauí demostrou ser unha das maiores conquistas da República Árabe Saharauí Democrática (RASD), a pesar das adversidades do exilio e as limitacións materiais.
Un Modelo Educativo Transformador
Fai case cinco décadas, os nenos saharauís estudaban baixo as acacias e en tendas de campaña, con escasos recursos e mestres motivados só polo desexo de ensinar. Hoxe, o sistema educativo saharauí erradicou o analfabetismo e eríxese como un dos máis avanzados do Norte de África, brindando educación gratuíta e obrigatoria a todos os nenos en idade escolar.
O carácter inclusivo e multidisciplinario da educación saharauí ha permitido a formación de xeracións de cidadáns comprometidos coa loita pola soberanía e o progreso. Ademais, deuse unha énfase especial á participación da muller, que hoxe representa o 78% dos postos en educación e o 68% no sector saúde, consolidándose como un piar esencial do desenvolvemento nacional.
Os testemuños de educadores e funcionarios reforzan a importancia da educación no proxecto saharauí. Mustafa Mohamed Fadel, Secretario Xeral do Ministerio de Ensino, subliña a necesidade de investir en recursos humanos como un capital indispensable para a revolución e o Estado. Pola súa banda, Mustafa Salek, un veterano educador, lembra as condicións extremas nas que se impartía clase ao principio do exilio e como estas dificultades non fixeron efecto na determinación dos mestres.
Mariam Ahmed Baba, directora da escola “Vítimas de Soweto”, destaca que o Día Nacional do Ensino é un momento para celebrar os logros educativos e render homenaxe aos pioneiros do sistema. Ademais, pon en relevo a importancia da educación para as mulleres como motor de transformación social.
Logros e Desafíos
As cifras reflicten os avances do sistema educativo saharauí: 37 garderías, 27 escolas primarias, 11 secundarias, 6 centros de formación profesional, un centro pedagóxico e unha universidade. Estes logros son froito dunha política educativa que priorizou a masificación e a calidade do ensino.
Con todo, o camiño cara á soberanía plena require un renovado investimento na formación das novas xeracións. Como afirmou o Ministro de Ensino, Jatri Adduh, “é necesario que os saharauís se preparen para asumir as tarefas que xurdirán tras a consecución da soberanía nacional”.
Educación e Futuro
A educación na RASD é moito máis que unha política estatal; é un compromiso colectivo co futuro dun pobo que loita polo seu dereito para existir como nación soberana. Os logros alcanzados ata o de agora son testemuño da resistencia e a determinación do pobo saharauí, pero tamén un recordatorio de que o camiño cara á independencia plena pasa, inevitablemente, pola formación e o empoderamento dos seus cidadáns.
O sistema educativo saharauí non só educa, senón que inspira e constrúe un futuro onde a soberanía sexa unha realidade e non só un soño. Neste esforzo, o pobo saharauí segue demostrando que, mesmo nas condicións máis adversas, a educación é a arma máis poderosa para transformar o seu destino.
