Do mesmo xeito que cada vez que se actualizaron as pensións, unha vez abandonada a práctica de arrefrialas ou conxelalas ao 0,25%, hoxe tronan faladoiros, medios de comunicación (a maior parte propiedade ou prestatarios da Banca), medios económicos, e mesmo a dirección do Banco de España, pregoando unha quebra segura e “futura” do sistema.
Hai uns anos reflexionei sobre o tema, así que retomo argumentos da época Zapatero, cando crecía a hucha das pensións, e da de Rajoy, cando os seus gobernos procedían ao espolio do fondo de reserva da Seguridade Social, usándoo para programas absolutamente alleos ao seus obxectivos.
Explicación teórica en termos de parábola.- Había unha vez un país moi próximo e bastante desenvolto no que, ao dispoñer de moi bos enxeñeiros e técnicos, mediante avances técnicos e innovación foron substituíndo, aos poucos, os 20 millóns de traballadores por robots e os seus operadores.
Primeiro só foron necesarios 17 millóns de operarios, despois 15, ou 10, e por último lograron un sistema de produción tan eficiente que eran suficientes uns poucos miles de supervisores e mantedores do sistema para que a riqueza producida non só non diminuíse, senón que crecese mediana e razoablemente ano a ano.
O país atopábase entre aqueles que tiñan un sistema de distribución da riqueza producida bastante xusto, e iso permitía que a maior parte da poboación tivese unha razoable sanidade, acceso á educación e á cultura e mesmo que aqueles que non se atopaban en activo, pola súa idade ou condición física ou mental, gozasen do froito do producido. É dicir que “o importante non era, non é, por cuantos prodúcese a riqueza, senón canta conséguese entre todos e como se reparte” Explicación práctica e exemplos concretos, sobre datos oficiais.
O goberno de Zapatero comezou, en 2004, cunha España cuxa produción de riqueza anual (PIB) cifrábase en 861.000 miles de millóns de € e unha débeda de 400.000 M€, e terminou o seu mandato en 2010 cun PIB de 1.081.000 M€, e unha débeda (despois unha revisión por goberno Rajoy) de 568.000 M€, en 6 anos o PIB subiu un 26%, e a débeda un 42%.
Os gobernos de Rajoy, deixaron en 2018 un PIB de 1.203.000 M€ e unha débeda de 1.208.000 M€, ou sexa, a riqueza subiu un 4% nun período de 8 anos, e a débeda un 112%. Co actual goberno o PIB chegou, en xuño deste ano, a 1.295.000 M€ e a débeda a 1.475.000 M€, é dicir, en 4 anos (pandemia e guerra incluídas) o PIB crece un 7,6%, e a débeda un 22 %.
“Poderíamos pensar que foi o gasto en pensións no que España foi xenerosa en exceso, polo que tivemos que endebedarnos tanto, pero as cifras oficiais xusto antes do nefasto 2020, non contan iso”
Poderíamos pensar que foi o gasto en pensións no que España foi xenerosa en exceso, polo que tivemos que endebedarnos tanto, pero as cifras oficiais xusto antes do nefasto 2020, non contan iso. Miremos á nosa contorna próxima, excepto en Irlanda, a prestación social con maior proporción de gasto é a xubilación e para o conxunto dos países UE que utilizan o €, estimábase nun 11,1% do PIB, aínda que a diferenza entre países é importante.
Grecia e Italia son os países que presentan o maior gasto cun 13,6% do PIB, séguenlle Finlandia (12,8%), Francia e Austria (12,7%), e Suecia (12,4 %), Italia ostenta a maior proporción de persoas maiores da UE. No extremo oposto atópase Irlanda, coa poboación máis nova da UE, o seu gasto era tan só do 4,6% do PIB. España, cun nivel medio de envellecemento respecto ao resto de países da UE, destinaba o 9,6% do PIB.
Vexamos pois en que se vai a riqueza. O Banco de España cifrou as axudas públicas á banca en 61.366 millóns de €, aínda cando Bruxelas sobe a cifra das axudas de Estado ata preto de 100.000, ao sumar avais e outros elementos.
Recuperouse o 5 ou 6 %, é dicir, sendo prudente, ata a data cada ano a repercusión foi do 1,1 % do PIB. E se temos que crer aos Orzamentos Xerais do Estado os intereses da débeda ao seu cargo pasaron da contorna do 2% (época Zapatero) a case o 3,5 % do PIB (época Rajoy), e este ano estímase no 2.15%.
Como a débeda no seu maior parte está en mans da Banca, pódese asegurar que directamente vía axudas ou indirectamente, vía pago de intereses de débeda, os españois bombeamos desde 2010 máis dun 2,5% adicional da nosa riqueza producida á banca. Para comparar, no seu conxunto a banca recibe ano a ano máis que o que se destina a educación.
Non contamos que, entre todos, vía Banco Central Europeo, ata fai un par de meses, prestamos o diñeiro en torno ao cero por cento aos mesmos bancos que nolo prestan a particulares e empresas a uns xenerosos 8 ou 9%, se somos bos clientes, ou ao 20 % se usamos o crédito vía tarxeta. En resumo, as axudas á Banca, hoxe cun case imposible retorno, suman como para pagar todas as pensións durante un ano completo.
Queda demostrada a ensinanza da parábola, crecer ao 3 ou ao 5% está ben, facelo ocupando a 20 millóns de activos mellor, que só a 17 millóns, pero o importante non é, por cuantos prodúcese a riqueza, senón canta conséguese entre todos e como se reparte.
