Desde a segunda metade do século VI ata o século XII vaise conformando unha especial configuración de Galicia baseada na parroquia como célula básica e división territorial da organización da igrexa católica que se mantivo intacto ata os nosos días tal como despréndese do parroquial suevo que nos mostra unha organización ancestral que afunde as súas raíces en época prerromana e romana como división. Non houbo maior incidencia na organización da nosa terra que a dos propios veciños e veciñas, nin o Estado, nin a Iglesia afectaron tanto aos modos de habitar este espazo como as propias necesidades dos seus habitantes.
Esta relación entre persoas e soporte territorial sufriu as maiores transformacións desde mediado do século XX e moi especialmente por mor da entrada en vigor da nosa Carta Magna, impoñendo fórmulas alleas sen consideración das lóxicas do noso territorio que se articula en aldeas, verdadeiras entidades sociais do rural galego con nítidos límites aínda que non estean recoñecidos xuridicamente.
O texto constitucional establece no seu artigo 137 que o Estado se organiza territorialmente en municipios, en provincias e nas Comunidades Autónomas que se constitúan. Todas estas entidades gozan de autonomía para a xestión dos seus respectivos intereses e o 140 sinala que se garante a autonomía dos municipios. Doutra banda, o Estatuto de Autonomía de Galicia di que a organización peculiar de Galicia é a parroquia á que se lle pode dotar de personalidade xurídica. É a partir de aquí cando comeza o declive da parroquia e as súas vici (aldeas) en aras ao engrandecimiento do municipio (a maior parte deles nados tras a reforma do trienio liberal) como institución básica para dar notoriedade aos políticos que os gobernan.
“E así levamos 45 anos nos que se ningunea á parroquia, á base social da nosa Galicia”
E así levamos 45 anos nos que se ningunea á parroquia, á base social da nosa Galicia. Parece que o municipio se ha convertido nun poder omnívoro onde todo planifícase, contrólase e subxuga á vontade do político de quenda, desaparecendo de facto os nomes dos pobos aos que tamén contribúen de maneira decisiva os medios de comunicación social nos que os seus redactores, desde despachos urbanos, parecen descoñecer nosa peculiar organización.
