No 1992 a meirande parte dos Estados do Consello de Europa (que definen un perímetro ben máis alargado ca o da Union Europea) asinaron a “Carta Europea das Linguas Rexionais e Minoritarias”. A definición convencional considera “lingua minoritaria” a toda lingua que non fale a meirande parte da poboación dun Estado asinante. Velaí que o galego ou catalán, que non son linguas minoritarias en Galicia e Catalunya- senón ilexítimamente minorizadas- si fiquen inseridos neste concepto.
O Estado Español demorou case dez anos a ratificación deste Tratado interestatal. Xa que logo, dende 2001 a totalidade da normativa protectora desta Carta europea integra o Dereito estatal ( segundo o artigo 96 da Constitución, os Tratados interestais ratificados polo Estado español integran o Dereito propio e non poden ser derrogados ou modificados agás a medio dos procedementos previstos neses mesmosTratados).
Ademais, o Estado Español asumiu a máxima protección da Carta sen reserva ningunha, Velaí que, para alén das recomendacións dos Informes quinquenais do Comité de Ministros do Consello de Europa (non vencellantes, mais si dotadas, como as do Comité de Dereitos Humanos da ONU, de grande “auctoritas”) a Carta vincule aos Poderes Públicos estatais, autonómicos e locais e máis aos tribunais todos. Malia que ao Tribunal Europeo de Dereitos Humanos só lle vincule a Convención Europea de Dereitos Fundamentais (CEDH), si é certo que estes informes son susceptíbeis de orientar a súa xurisprudencia na interpretación dos dereitos fundamentais á non discriminación por razón da lingua e ao uso da lingua propia nos procedements xudiciais, recoñecidos na devandita CEDH.
O sexto Informe do Comité de Ministros da Union Europea, a respecto do cumprimento deste Tratado polos Estados asinantes, denuncia varias chatas graves no cumprimento polas autoridades administrativas, lexislativas e xudiciais do Estado Español a respecto desta normativa europea, plenamente acollida no Dereito estatal.
A primeira grave denuncia atinxe á liña xurisprudencial do Tribunal Superior de Xustiza de Catalunya (TSXC), confirmada polo Tribunal Supremo (TS) estatal esixindo un mínimo do 25% no uso da lingua castelá como lingua vehicular nos centros de ensino de Catalunya. Para o Consello.de Europa, no máis alto nível de protección libremente escollido polo Estado Español, non cómpre máis uso vehicular doutras linguas distintas á minoritaria protexida ca o ensino das linguas estatal e alleas ao ámbito do Estado, como o inglés, na propia lingua que se estuda.
Dende este principio o Consello denuncia a imposibilidade de usar o galego para a aprendizaxe das Matemáticas, Física e Química na lingua galega, o límite do 50 %para o seu uso vehicular e máis a falla real de garantía do seu libre emprego nas redes galegas sanitaria e de benestar e servizos sociais.
Común a todo o Estado é a denunciada polo Consello de Europa- falla de garantías reais dos nosos dereitos linguisticos nas Administracións de Xustiza e do Estado, de xeito que non se garante o dereito do cidadán galego, catalán ou vasco para que o procedemento administrativo ou xudicial continúe na lingua minoritaria se así o escolle unha persoa interesada. O Goberno asturiano e a Academia da Llingua Asturiana fican claramente desautorizados en cadansúa xestión. O informe europeo considera a unidade linguistica do galego falado na Galicia administrativa, na Seabra, Portelas e Berzo e na área do Occidente astur, no canto dun isolado concepto de fala eonaviega,, que vulnera o dereito dos usuarios asturianos do galego a se integrar no seu propio sistema linguistico.
“O informe pon o foco no que lle importa á Europa: protexer ás linguas minorizadas, como o galego e catalán”
O informe pon o foco no que lle importa á Europa: protexer ás linguas minorizadas, como o galego e catalán. E constitúe unha emenda á totalidade aos partidos unionistas e axentes sociais supremacistas que negan, quer directa, quer indirectamente, os dereitos da cidadanía que quere usar con normalidade as nosas linguas, canda unha dura corrección á ilegal falla de compromiso lingüístico dos Gobernos estatal e galego.
