No conxunto do Estado non se está avaliando en toda a súa gravidade real o escándalo de espionaxe mediante o programa Pegasus a 65 cidadáns cataláns e 2 vascos. Espionaxe que parece que só puido ser desenvolto polo CNI, polos propios servizos estatais de información, pois esta aplicación non se vende a clientes que non sexan Estados.
A dimensión, intensidade e extensión cuantitativa do fenómeno e a súa duración, que abarca desde o Goberno de Rajoy no 2015 ao actual de Pedro Sánchez, polo menos ata finais de 2020, fai moi improbable que todas e cada unha das actuacións recibisen a validez “ad hoc” do maxistrado do Tribunal Supremo estatal ao que a Lei reguladora do CNI atribúelle o control xudicial. Entón, é altísimamente probable que esteamos ante gravísimos delitos. En primeiro lugar, dun delito de descubrimento e difusión de segredos por Autoridade e Funcionario Público do artigo 198 do Código penal (CP), penado con prisión de catro a oito anos. Pero unha operación desta envergadura require de moitísimos recursos públicos, que emanarían do fondos asignados ordinariamente ao CNI. Velaí a probabilidade de que, mediante expedientes de contratación pública falseados, fosen asignados recursos públicos previamente orzados para outros fins ao obxecto de financiar este macroespionaxe.
Entón, estariamos tamén ante delitos de falsidade en documento público (artigo 390.1 CP) como medio para a comisión de delitos de malversación na súa modalidade de administración desleal (artigo 432 en relación co 252 CP). No tamén probable caso de delito continuado, ese concurso delituoso de falsidade documental e malversación estaría penado con prisión de seis a oito anos.
“Existe especial gravidade política na espionaxe a avogados no cumprimento das súas funcións de defensa penal, funcións que constitúen os fundamentos do estado de dereito”
A maiores, existe especial gravidade política na espionaxe a avogados no cumprimento das súas funcións de defensa penal, funcións que constitúen os fundamentos do estado de dereito. Jaume Alonso-Cuevillas, Gonzalo Boye, Andreu van der Eynde e, parece ser, o avogado escocés da conselleira Clara Ponsatí, Aamaer Anwar, foron espiados no desenvolvemento da defensa penal dos seus clientes, accedendo á información que lles foi facilitada por estes e mesmo ás súas estratexias procesuais.
Chegou esta información ao Ministerio Fiscal ou a algún dos órganos xurisdicionais que axuizaba aos clientes destes avogados? Existiu interferencia da espionaxe española na xustiza escocesa?
Tivo coñecemento destas condutas o Goberno do Estado?
Sería moi grave que os Gobernos do Estado actuantes entre 2015 e 2020 non tivesen coñecemento destas condutas. Pero o seu desenvolvemento e, concretamente, o descoñecemento do presidente Sánchez e da ministra Robles sería tamén gravísimo, pois reflectiría unha sospeita racional, pero incompatible con calquera réxime democrático: que os servizos estatais de información xogan con autonomía á marxe dos Gobernos do Estado.
Velaí que sexa precisa unha investigación moi rigorosa, mesmo para determinar se é o propio CNI o que decide sen control xudicial nin do Goberno do Estado as persoas para espiar. Porque entón estaríamos ante un Deep State con funcionamento autónomo respecto dunhas institucións democráticas que, nese caso, mostraríanse como simple superestrutura á estrutura do poder real.
“Velaí que sexa precisa unha investigación moi rigorosa para determinar se é o propio CNI o que decide sen control xudicial nin do Goberno do Estado as persoas para espiar”
En realidade, a reacción da prensa madrileña de dereitas encaixa nestas sospeitas. No medio do acelerado proceso de perda do prestixio do Goberno Sánchez por mor da crise inflacionaria, nin o PP, nin Vox, nin os seus portavoces mediáticos aproveitaron a oportunidade para maximizar o acoso ao Goberno do Estado.
A razón desa paradoxal conduta non só fúndase en que fosen Rajoy e Sainz de Santamaría quen comezase a espionaxe, senón no substancial acordo entre a dereita e boa parte da esquerda española —e mesmo me atrevería a dicir, de boa parte da opinión pública española na dereita e na esquerda—. Estas condutas poderían ser, si, ilegais e antidemocráticas, pero convenientes para a unidade de España. Que parece que para millóns é o único importante.
Pode o Goberno do Estado reaccionar?
O Goberno Sánchez non foi capaz ata o momento de reaccionar, ao parecer prisioneiro da autoritaria lexislación de segredos oficiais e reguladora do CNI e da lóxica penal do inimigo instalada na opinión pública madrileña.
Fixémonos en que, tanto no seo do PSOE como dos axentes sociais máis próximos, non existiu reacción algunha fronte a condutas tan graves.
“Sánchez mostra que é un estadista e aproveita a ocasión para propoñer unha reforma integral da lexislación de segredos oficiais, do estatuto do CNI e doutras leis restritivas da convivencia democrática, como a “lei mordaza”
O tempo estáselle esgotando, pero aínda podería Sánchez mostrar que é un estadista e aproveitar a ocasión para propoñer unha reforma integral da lexislación de segredos oficiais, do estatuto do CNI e doutras leis restritivas da convivencia democrática, como a “lei mordaza”. Sería unha operación política que lle posibilitaría reconstruír pontes coas forzas soberanistas da maioría de investidura e reactivaría a alerta democrática e antifascista de millóns de cidadáns e non só nos Països Catalans, Euskalherría ou Galiza. Sería, moi probablemente, a última oportunidade da lexislatura para definir políticas de afondamento da democracia liberal e de entendemento en clave plurinacional. Mesmo de facer posible unha reedición futura da maioría da investidura nunhas mínimas condicións de confianza recíproca.
En poucos días saberemos se o PSOE elixe o pacto do 155 ou a única alternativa para facer reformable ao Estado nun sentido democrático. Pero hai pouca marxe para o optimismo.
Consecuencias políticas da inacción de Sánchez
No caso de que o Goberno Sánchez confirme o seu inacción (ou desenvolva unha representación de activismo lampedusiano para que todo sexa igual) quedará claro, na escena política catalá, que a mesa de diálogo só valeulle ao unionismo para desactivar a maioría parlamentaria do 52% de febreiro de 2021 e profundou na súa estratexia para fragmentar e debilitar o soberanismo. Quedará bastante claro, como dixo o avogado e deputado de JuntsxCat Jaume Alonso-Cuevillas, que na mesa de diálogo estaba o CNI.
A mesa de diálogo só difundiu o desánimo e motivou que parte da sociedade catalá mire máis ao dedo que á lúa. Mire máis as propias limitacións que as propias oportunidades.
“A inxenua confianza mostrada por parte do independentismo catalán nas dinámicas da esquerda estatal fíxolle perder ao conxunto do soberanismo perspectiva, unidade e prestixio social”
Non obstante, esta crise política xerará oportunidades para o soberanismo. Oportunidades para priorizar de novo unha estratexia concertada de unidade soberanista que compatibilice a gobernanza autonómica, o favorecemento empresarial e a xustiza social na acción da Generalitat cunha estratexia de confrontación pacífica e intelixente co Estado no plano da defensa da lexitimidade democrática do 1-O. Unha estratexia que, quizais máis que nunca, compételle desenvolver ao President Puigdemont e ao Consell per la República.
A inxenua confianza mostrada por parte do independentismo catalán nas dinámicas da esquerda estatal fíxolle perder ao conxunto do soberanismo perspectiva, unidade e prestixio social. Esa inxenua confianza debería quedar definitivamente arquivada ante a imposibilidade de reforma substancial do estado español que, nos próximos días, outra vez e por desgraza, confirmaremos.
