- Teresa Ribera, Pedro Sánchez e Frans Timmermans,na COP25 celebrada en Madrid en decembro de 2019.
eldiario.es / Antonio M. Vélez e Andrés Gil | O Goberno conta co respaldo da Comisión Europea ao esperado plan de choque aprobado este martes polo Consello de Ministros para abaratar a luz e o gas ante o shock de prezos que viven os mercados enerxéticos europeos.
Tanto o Goberno español como a Comisión Europea han estado en contacto nas últimas semanas para afrontar o dramático encarecemento da luz en España, e intercambiáronse cartas, mensaxes e conversacións previas ao anuncio do último Consello de Ministros. E no transcurso deses intercambios, o vicepresidente executivo da Comisión Europea para o Green Deal, Frans Timmermans, terminou trasladando ao Executivo español a súa sintonía coas medidas recentemente anunciadas, segundo fontes coñecedoras das conversacións.
Ante o convencemento de que situacións extraordinarias requiren medidas extraordinarias, e para cumprir a promesa do presidente do Goberno de deixar a factura dun usuario medio en 2021 en 600 euros anuais, un nivel similar ao de 2018, o Executivo aprobaba este martes 14 de setembro unha Real Decreto-Lei con un amplo paquete de medidas que Pedro Sánchez cualificaba no Senado de “rigoroso, serio e solvente”.
“O Executivo aprobaba este martes 14 de setembro unha Real Decreto-Lei con un amplo paquete de medidas que Pedro Sánchez cualificaba no Senado de ‘rigoroso, serio e solvente”
A vicepresidenta terceira, Teresa Ribeira, definíao como “o paquete máis importante xamais adoptado para fortalecer a posición do consumidor ante unha carreira de prezos como consecuencia da evolución do gas que non ten precedentes”, e xustificábao en que os beneficios e dividendos das eléctricas crecen dunha forma que “ningunha” empresa “imaxinase” fai “apenas seis meses”. “Todos debemos colaborar”.
Entre outras cousas, o decreto, que segundo Ribeira garante a rendibilidade das empresas, detraerá temporalmente (ata marzo) 2.600 millóns de euros ás compañías eléctricas polo exceso de ingresos que reciben no mercado almacenista de electricidade as centrais hidroeléctricas e nucleares, que se están beneficiando da histórica subida da cotización do gas, que non forma parte dos seus custos, pero empuxa á alza os prezos do denominado pool polo deseño marginalista deste mercado –o prezo da fonte de enerxía máis cara marca o prezo de todas–, que non dá tregua.
Este mércores 15 de setembro, o pool vai superar por primeira vez na historia os 170 euros por megawatt hora nun contexto de espectaculares subidas en toda Europa, impulsado polo gas, cuxa cotización subiu un 250% nun ano. A escalada propiciou que ata agosto os prezos finais da electricidade disparásense en España, segundo o INE, un 34,9% interanual, aínda que ese aumento compara cun 2020 co pool en mínimos pola pandemia.
O paquete do Goberno tamén limita dous trimestres a menos do 5% as subidas da tarifa regulada do gas ( TUR), diferindo o pago a futuro, a pesar de que o custo da materia prima obrigaría a aplicar unha subida do 29% en outubro.
Bruxelas “entende e está ao corrente”
Fontes do Goberno aseguran que “Bruxelas entende e está ao corrente” deste plan e confían en que as autoridades comunitarias dean a súa visto e prace a unhas medidas que o PP cualificaba este martes de ” confiscatorias” e de “dubidosa legalidade” entre alusións ao ” peronismo”.
No Executivo español confirman que levan días en contacto coas autoridades europeas para tratar este asunto. Ribeira reuniuse a semana pasada co vicepresidente Timmermans e tamén tratou esta cuestión coa comisaria europea de Enerxía, Kadri Simson, segundo confirman no seu departamento. A vicepresidenta xa trasladou hai semanas ás autoridades comunitarias a necesidade de abordar unha acción coordinada ante esta situación extraordinaria.
“Estamos comprometidos nunha transición verde xusta, e listos para apoiar a España nos seus investimentos en enerxías limpas, eficientes e na súa loita contra a pobreza enerxética”
“Estamos comprometidos nunha transición verde xusta, e listos para apoiar a España nos seus investimentos en enerxías limpas, eficientes e na súa loita contra a pobreza enerxética”, tuiteou Timmermans tras verse con Ribeira en Madrid hai uns días.
“Somos conscientes das medidas que está a tomar o Goberno español e vimos os anuncios de hoxe [por este martes]”, afirma un portavoz da Comisión Europea: “Estamos a seguir de preto a situación e estamos en contacto coas autoridades españolas”. E engade: “Non temos comentarios sobre o fondo das propostas formuladas”.
Bruxelas tamén trasladou ao Goberno que “a lexislación da UE permite aos Estados membros aplicar salvagardas, como intervencións públicas na fixación de prezos para a subministración de electricidade a clientes domésticos vulnerables ou con escaseza de enerxía en determinadas condicións”.
O Goberno espera que outros países europeos sigan o camiño emprendido por España, dado que, apuntan fontes do departamento de Ribeira, “esta non é unha situación de España e Portugal”, que teñen os seus mercados eléctricos integrados.
Neste sentido, o Goberno francés ten sobre a mesa a idea de ampliar o número de persoas que poden acceder a axudas directas ante estas subidas, mentres que Grecia anunciou un fondo de transición enerxética de 150 millóns para compensar os aumentos do prezo da luz.
A semana pasada, os prezos de referencia da electricidade por xunto en Alemaña para a entrega o próximo ano alcanzaron máis de 90 euros/ MWh, ou aproximadamente o dobre do nivel no que comezaron o ano, superando o récord anterior alcanzado no verán de 2008 cando os prezos do petróleo achegábanse aos 150 dólares o barril.
Aínda que moitos países europeos teñen tarifas máis estables que as de España (onde o custo da enerxía no prezo regulado da tarifa eléctrica PVPC está directamente indexado á cotización do pool), en varios estados membros, non só España, “hai unha preocupación latente moi grande por que cheguen subidas desproporcionadas no recibo”, apuntan fontes de Transición Ecolóxica.
Esas fontes sinalan que “o mellor son medidas coordinadas a nivel europeo”, pero “se non as hai ou non chegan a tempo”, algo que, como dixo este martes Ribeira “pode levar tempo”, a “responsabilidade” do Executivo é anticiparse a un outono-inverno que se presenta moi complicado.
“Se actuásemos fai cinco anos non estaríamos nesta situación, porque dependeríamos menos dos combustibles fósiles e do gas natural. Ao longo de todos estes anos habemos visto que os prezos das renovables mantivéronse baixos e estables”
“Se actuásemos fai cinco anos non estaríamos nesta situación, porque dependeríamos menos dos combustibles fósiles e do gas natural. Ao longo de todos estes anos habemos visto que os prezos das renovables mantivéronse baixos e estables”, dicía este martes #ante o Parlamento Europeo Frans Timmermans, quen engadía: “Só un 20% do aumento do prezo da enerxía pódese atribuír aos prezos do CO2. O resto é unha consecuencia da elevada demanda no mercado. Hai falta de enerxía”.
Transición Ecolóxica, que levaba deseñando desde principios de agosto estas medidas ante o preocupante escenario dos prezos do gas para este inverno, destaca que ningún outro Estado membro expuxera ata o de agora un plan deste calado ante a crise enerxética que azouta ao continente, que afecta especialmente a países como España, que practicamente funciona como unha illa enerxética pola falta de interconexións con Francia.
Caídas en bolsa e ameaza de peche
O paquete de medidas provocou este martes fortes caídas na cotización de Endesa (totalmente dependente do mercado español) e de Iberdrola, que entre as dúas reduciron a súa capitalización bolsista en máis de 2.200 millóns nunha soa xornada.
A patronal Aelec (antiga Unesa) rexeitou estas “medidas intervencionistas” e instou o Goberno “a buscar solucións verdadeiramente eficaces, que protexan da volatilidade diaria de prezos aos consumidores con tarifa regulada (un terzo do total), e que non penalicen de forma inxusta a un sector absolutamente comprometido coa electrificación e descarbonización da sociedade, o desenvolvemento territorial e o emprego, así como a protección dos colectivos vulnerables”.
“O lobby nuclear difundiu un comunicado no que ameazou co ‘peche desordenado’ dos reactores, que achegan o 20% da electricidade en España”
Antes, o lobby nuclear difundiu un comunicado no que ameazou co “peche desordenado” dos reactores, que achegan o 20% da electricidade en España. O Foro Nuclear xa expresou esta mesma advertencia en xuño e basea a súa ameaza non tanto no recorte de “aplicación temporal” aprobado este martes, senón na retirada dos beneficios extra que, segundo o Goberno, están a recibir estas plantas e as hidroeléctricas pola subida do CO2, que tamén se disparou este ano a máximos históricos.
Ese peche, lembra o Goberno, requiriría en todo caso do visto e prace do operador do sistema eléctrico. Un apagamento nuclear anticipado deixaría ao sistema eléctrico aínda máis exposto aos vaivéns do gas natural e faría inviables os obxectivos de descarbonización comprometidos polo Goberno con Bruxelas no Plan Nacional Integrado de Enerxía e Clima ( PNIEC). Fontes do Ministerio lembran que a minoración de CO2 aplícase a partir dun prezo de 20 euros por tonelada de CO2, “que coincide co prezo que había cando as eléctricas asinaron o protocolo de peche en marzo de 2019” para un apagamento nuclear graduado ata 2035.
O Executivo expuxo drenar eses ingresos en un proxecto de lei que está xa no Congreso e que se vai a tramitar pola vía urxente xunto ao fondo para sacar da tarifa eléctrica o custo das curmás ás renovables máis antigas. Transición Ecolóxica era consciente de que o alivio fiscal da factura que aprobou o Goberno de urxencia en xuño, cando empezou esta escalada, só era un parche que permitiría gañar tempo para adoptar medidas conxunturais con máis peso ante o “preocupante” escenario de prezos do gas para este inverno.
Un paquete que Financial Times cualificaba este martes de “intervención” do mercado e que non gustou entre os gardiáns da ortodoxia económica. “Castigar as utilities non axudará á transición enerxética europea”, advertía o rotativo británico, en alusión ao maior risco regulatorio que, cre, irá asociado ante o masivo investimento en renovables que necesita o continente para descarbonizarse.
Tomado de eldiario.es
