Sometido a un bloqueo militar e mediático desde a súa invasión por Marrocos en 1975, o Sahara Occidental converteuse en “un buraco negro informativo”. Así o lamenta o grupo de traballo sobre os dereitos humanos nos territorios ocupados no seu recente informe sobre as violacións documentadas durante o ano 2023.
Desde a ruptura do cesamento do fogo en novembro de 2020, as medidas represivas nos territorios ocupados do Sahara Occidental intensificaron o bloqueo de información. “Ademais da prohibición total de facto da entrada de observadores e xornalistas estranxeiros, os xornalistas locais que se desvían da liña oficial son castigados e perseguidos,” sinala o informe do grupo de traballo.
Este grupo de traballo, composto por defensores locais dos dereitos humanos saharauís e activistas internacionais, documenta as violacións dos dereitos humanos e do dereito internacional humanitario nos territorios ocupados. O informe subliña que “este muro de silencio absoluto imposto polo Reino de Marrocos contra a liberdade de prensa converte o xornalismo nunha profesión clandestina”.
“Este muro de silencio absoluto imposto polo Reino de Marrocos contra a liberdade de prensa converte o xornalismo nunha profesión clandestina”
Desde a introdución do artigo 267-591 no Código penal marroquí en 2016, calquera expresión que poida constituír unha ameaza para a integridade territorial do Reino, incluíndo os territorios ocupados do Sahara Occidental, está penalizada. “Este artigo implica que os xornalistas que cuestionen o estatuto xurídico do Sahara Occidental poden ser obxecto de suspensión e bloqueo dos medios de comunicación, así como de prisión de 6 meses a 2 anos e/o multa de 20.000 a 200.000 dirhams”, detalla o grupo.
O mesmo artigo precisa que as penas poden aumentar de dúas a cinco anos de prisión e de multa de 50.000 a 500.000 dirhams se as declaracións fanse en reunións ou lugares públicos, mediante carteis, folletos ou calquera outro medio impreso ou electrónico.
Este bloqueo leva a cabo castigando implacablemente o exercicio do xornalismo local e bloqueando o acceso aos medios de comunicación estranxeiros mediante torturas, detencións, malos tratos e outras formas de persecución.
Os principais obxectivos do ataque á liberdade de prensa inclúen medios como “Equipe Média”, RASD TV, a Fundación Nushatta para os Medios e os Dereitos Humanos, Smara News e Al Gargarat. Desde que Marrocos fortaleceu o seu control en 2014, a máis de 309 xuristas, avogados, académicos, defensores dos dereitos humanos, xornalistas e parlamentarios independentes negóuselles o acceso ou se lles expulsou de Marrocos ou do Sahara Occidental.
En 2023, destacan os casos da profesora e activista catalá Nuria Bota, o investigador da Universidade Autónoma de Barcelona Roberto Cantoni, e as avogadas españolas María Dolores Travieso e Inés Miranda, todos expulsados do Aiún. O Sahara Occidental segue sendo un territorio onde a información e a liberdade de prensa están severamente reprimidas, reflectindo a complexa situación de dereitos humanos na rexión.
