Sendo xuíz na vila d´A Estrada don Fermín Bouza Brey tomou a decisión de estudar unha segunda carreira, Filosofía e Letras. Foi o primeiro alumno da Universidade de Santiago de Compostela que fixo o exáme escrito en lingua galega en 1931. Enumerar outros exemplos sobardaría o espazo concedido para a publicación deste artigo.
O fomento dos usos lingüísticos nas actividades familiares, profesionais e societarias precisan de vontades decididas dispostas a asumiren a parte alícuota que nos corresponde. Adiar esta función é retrasar considerablemente o proceso de galeguización, ao tempo que caldo de cultivo para que se consoliden os complexos lingüísticos diglósicos e liturxias perversas de exercer un galeguismo a tempo parcial, é dicir, restrinxido a determinadas épocas do ano.
O Día das Letras Galega é unha celebración obsoleta, inservible para os retos que ten a lingua galega nos espazos da ciencia, economía, novas tecnoloxías e outras áreas. A creación literaria puido ser o único medio posible no seu tempo. Hoxe non. Por iso apostamos pola mudanza, denominándoo Día da Lingua Galega.
“O Día das Letras Galega é unha celebración obsoleta, inservible para os retos que ten a lingua galega”
Cada persoa, independente da súa idade ou profesión, pode ser un dinamizador da lingua galega. A xeito de exemplos enumeramos algunhas actividades que se poderían poñer en práctica. Estas son as propostas que facemos:
1.- Galeguizar os nome e apelidos deturpados.
2.- Procurar que os actos xurídicos documentados (escrituras, testamentos, creración de empresas…) se realicen en lingua galega; incluíndos nos testamentos unha manda de carácter pedagóxico, instando aos herdeiros a aseguraren o futuro do noso patrimonio cultural.
3.- Solicitarlles ás empresas subministradoras de servizos domiciliarios (auga,gas,telefonia…) que galeguicen as comunicacións connosco.
4.- A mesma pretensión manifestarllela ás entidades bancarias e de seguros, e nomeadamente as empresas de decesos para que queden obrigadas mediante a inclusión dunha cláusula na póliza a realizaren os sepelios en galego (lirtuxia relixiosa e esquelas)
5.- Aquelas persoas que formen parte das directivas de entidades culturais e deportivas deberían fomentar e dinamizar o galego nas súas actividades.
6.- Da mesma maneira, as que participen nas comisións organizadoras de festexos populares deben procurar que o noso idioma e música tradicional teñan a debida presenza decorosa nas programacións.
Hai outras que tamén poden axudar o seu:
7.- Os que formen parte das comisións veciñais de montes en man común, deberan instar ás directivas a que se habilite a correspondente partida orzamentaria para subvencionar ou pagar a totalidade do importe das lápidas mortuorias en galego dos comuneiros falecidos.
8.- Os que sexan propietarios de todo tipo de negocios( bares, restaurantes, cooperativas, comercios…) que galeguicen as súas actividades.
9.- Os afiliados dos sindicatos que demanden dos seus delegados que os convenios colectivos se publiquen en galego, e que neles se inclúa unha cláusula titulada “dereitos lingüísticos dos traballadores e traballadoras”, para garantir o uso do idioma oralmente e por escrito nas relacións laborais e órganos xurisdicionais;
10.- Cando se presente a circunstancia de intervir nun proceso xudicial testemuñar na vista oral en galego, e instar ao avogado elixido para que a defensa dos nosos intereses se fagan nos procedementos escritos e na oralidade en lingua galega , demandando consonte coa lexislación vixente que se dite en galego a sentenza.
11.- Consumir produtos galegos, e, entre eles, amosar preferenza polos etiquetados en galego. Desta maneira apoiaremos unha economía de noso galeguizada.
12.- Practicar o bilingüismo pasivo como acto de reafirmación: que os nosos interlocutores se expresen en castelán, se queren, sen que nós renunciemos á nosa levados pola improcedente xustificación da deferencia cos demais.
“A familia debe ser unha escola de maxisterio galeguizador”
Propostas que son para realizar na esfera privada. A familia debe ser unha escola de maxisterio galeguizador en todos os momentos, sen vacacións. Non teñamos medo a sermos moi galegos.
Xosé González Martínez. Presidente do Foro E. Peinador.
