Esther Palomera, Irene Castro/El diario | No medio dunha guerra, cos prezos desbocados, a rúa soliviantada e sen aviso previo nin aos seus socios nin á oposición, Pedro Sánchez deu este venres 18 de marzo un xiro de 180 graos á posición histórica de España co Sahara.
Desde hoxe, o Goberno toma partido por Marrocos e acepta a súa proposta de autonomía a cambio de resolver un conflito diplomático co reino alauita que levou por diante á anterior ministra de Exteriores.
É “a base máis seria, realista e crible para a resolución do contencioso”, afirmou o presidente do Goberno nunha carta remitida a Mohamed VI que fixo pública o goberno marroquí e confirmou, con posterioridade, A Moncloa sen mencionar á ex colonia española.
“É ‘a base máis seria, realista e crible para a resolución do contencioso’, afirmou o presidente do Goberno nunha carta remitida a Mohamed VI”
A decisión é moi similar á do recoñecemento da soberanía marroquí do Sahara que fixo EEUU baixo mandato de Donald Trump e non corrixiu Joe Biden. As novas coordenadas da política exterior respecto a a ex colonia española supoñen un profundo cambio na posición histórica de España, que ata o de agora defendía “unha solución política, xusta, duradeira e mutuamente acordada no marco de Nacións Unidas”, pero tamén respecto a a recollida no último programa electoral do PSOE, que no capítulo de Exteriores redactado precisamente polo hoxe ministro de Exteriores, José Manuel Albares, dicía literalmente:
“Promoveremos a solución do conflito de Sahara Occidental a través do cumprimento das resolucións de Nacións Unidas, que garanten o dereito de autodeterminación do pobo saharauí. Para iso, traballaremos para alcanzar unha solución do conflito que sexa xusta, definitiva, mutuamente aceptable e respectuosa co principio de autodeterminación do pobo saharauí, así como para fomentar a supervisión dos dereitos humanos na rexión, favorecendo o diálogo entre Marrocos e a Fronte Polisario, coa participación de Mauritania e Alxeria, socios craves de España, que o enviado da ONU para o Sahara Occidental está a propiciar”.
Máis tarde, no 40º Congreso do PSOE, celebrado o pasado outubro meses despois de que estalase a crise con Marrocos pola acollida do líder da Fronte Polisario, os socialistas limitáronse a facer alusión á negociación e as resolucións da ONU sen aludir expresamente ao dereito de autodeterminación do pobo saharauí e sen mención algunha á fronte Polisario como interlocutor.
“É obvio que tivemos un problema serio con Marrocos despois de que se redactase aquel programa electoral”, aseguran desde Presidencia do Goberno antes de defender que o acordo, en liña coa posición recoñecida por Alemaña hai dous meses “garante a integridade territorial, soluciona un problema diplomático, pecha o problema de Ceuta e Melilla e blinda a colaboración mutua en materia de inmigración”.
De todo iso pouco dise neses termos no comunicado do Ministerio de Exteriores de Marrocos e no do Goberno de España, máis aló da determinación de ambos a colaborar nos fluxos migratorios.
En rolda de prensa en Barcelona, o ministro de Exteriores felicitouse de que os dous países inicien unha “nova etapa” na súa relación baseada no “respecto mutuo” e a “integridade territorial”, á vez que negou que o cambio de posición xere división no seo da coalición de goberno máis aló de “matices” que considerou normais nun goberno de coalición.
Algo, isto último, que non se desprende das declaracións de Unidas Podemos, para quen a “única solución” para o Sahara Occidental pasa por implementar o dereito internacional, mediante referendo e con respecto á libre autodeterminación do pobo saharauí. Así o escribiu na súa conta de Twitter a eurodeputada e responsable da área internacional dos morados, Idoia Villanueva, inmediatamente despois de coñecer a noticia.
Fontes de Podemos explicaron tamén que non poden compartir esta proposta, dado que o plan autonomista que defende Rabat supón “abandonar a posición de neutralidade e o consenso das resolucións de Nacións Unidas”.
“Fontes de Podemos explicaron tamén que non poden compartir esta proposta, dado que o plan autonomista que defende Rabat supón ‘abandonar a posición de neutralidade e o consenso das resolucións de Nacións Unidas”
Nin Sánchez nin Albares informaron previamente aos seus socios de goberno do acordo alcanzado con Marrocos, senón que foi a vicepresidenta segunda, Yolanda Díaz, quen se puxo en contacto co xefe da diplomacia española para demandar unha explicación sobre o xiro histórico, que tamén sorprendeu a outras forzas políticas do bloque que fixo posible a investidura de Sánchez. A tamén ministra de Traballo puxo distancia da decisión e apostou por unha solución que pase polo diálogo e o respecto á vontade do pobo saharauí.
Unha posición que tamén subscribiu a secretaria xeral de Unidas Podemos, Ione Belarra, ao demandar que España non se á parte do Dereito Internacional. O Goberno non aclarou tampouco se informara a Alxeria, un país do que España depende energéticamente, pero con quen Albares asegura que hai unha relación seria de “socio fiable”, máis aló do acordo con Marrocos.
“Esa asociación estratéxica está chamada a perdurar no tempo”, limitouse a dicir o ministro. E á confianza nesa boa relación agárranse no Goberno para negar que poida haber represalias nun asunto peliagudo neste momento como é a subministración do gas.
Precisamente, o PP, que pediu a comparecencia urxente de Sánchez para explicar a viraxe que cualificou de “intolerable”, preguntouse polas consecuencias nas relacións dun socio estratéxico como Alxeria.
“O PP pediu a comparecencia urxente de Sánchez para explicar a viraxe que cualificou de ‘intolerable”
Nun comunicado, os populares lamentaron coñecer “un cambio tan fundamental para os piares da política exterior española” polos medios de comunicación, á vez que lembraron que sobre a cuestión do Sahara España “ten unha responsabilidade e un mandato explícito de Nacións Unidas” que o Goberno de Sánchez ignorou.
“Consideramos intolerable –engade a nota– que o cambio dunha posición política de Estado e de consenso tradicional, con 47 anos de antigüidade, fágase sen informar ao principal partido da oposición, o que pon en evidencia cal é a forma na que Pedro Sánchez entende os grandes acordos de país”.
Unha queixa á que o ministro de Exteriores tratou de restar importancia, despois de lembrar que “España recoñeceu, baixo gobernos do PP en 2012 e 2015, os esforzos serios e cribles de Marrocos no marco de Nacións Unidas para atopar unha solución mutuamente aceptable”.
Máis aló de Mariano Rajoy había ido José Luis Rodríguez Zapatero anos antes ao ver con bos ollos o plan de autonomía que Marrocos. Fíxoo durante un cume en Marrocos, na que cualificou tamén de “serios e cribles” os esforzos de Rabat, usando os mesmos termos empregados polo Consello de Seguridade de Nacións Unidas, pero engadía que a proposta do reino alauita era unha “contribución positiva”.
Aquel texto xa lle valeu a crítica implacable dos conservadores, como agora a Sánchez a de diferentes partidos, a esquerda e dereita. E é que este acordo de 2022 ha soliviantado a gran parte do arco parlamentario.
Desde Esquerda Unida (EU), a responsable da área de Internacional, Jon Sebastian Rodríguez Forrest, rexeitou a posición do Goberno sobre o Sahara Occidental e afirmou que todo o que non sexa despregar un referendo de autodeterminación é “perpetuar unha ocupación criminal que viola sistematicamente os dereitos humanos”.
“Desde Esquerda Unida (…) rexeitou a posición do Goberno sobre o Sahara Occidental”
En parecidos termos manifestouse Iñigo Errejón, de máis País, que chegou a situar a España como “presa da chantaxe da monarquía marroquí”. Algo que desde A Moncloa relativizan co argumento de que “en España hai quen segue pegado aos seus principios, pero son os saharauís os que levan 40 anos na mesma situación”.
Os mesmos interlocutores sosteñen que o acordado “é defender os intereses de España” nunha nova asociación estratéxica con Marrocos, cuxas bases empezarán a poñerse coa visita do ministro Albares a Rabat a finais deste mes e outra posterior do presidente do Goberno.
De momento, só o presidente do Goberno de Ceuta, Juan Vivas (PP), en contra da liña do seu partido, valorou de forma positiva a nova etapa de relacións con Marrocos que, ao seu xuízo, “garantirá a estabilidade, a soberanía, a integridade territorial e a prosperidade dos nosos dous países”. Algo ao que A Moncloa dá especial relevancia no medio de tanta crítica.
Tomado de eldiario.es.
