Os efectos da crise nos medios en galego, especialmente na escrita (as radios –así como a RTVG–, ao ser maioritariamente de propiedade municipal e autonómica, respectivamente, sufrírona en menor medida), debeuse fundamentalmente a dous factores principais: buscar viabilidade en empresas alleas á cultura galega e con outros intereses (caso da Nosa Terra, co empresario Jacinto Rey e de Galicia Hoxe co Grupo El Correo Gallego) e depender en exceso das subvencións públicas.
Así mesmo, hai que sinalar a desmobilización de amplos sectores do galeguismo, faltos de capacidade de reacción inmediata á política de recortes da Xunta de Galicia aos medios en Galego. Á crise económica hai que engadirlle as razóns políticas que están na base deses peches de medios monolingües en galego (A Peneira, Longa Lingua). Lembremos que estes se produciron tras a perda das eleccións polo bipartito (PSG-BNG: 2005-2009) e a vitoria de Alberto Núñez Feijóo (PP) na eleccións de 2009. Lembremos tamén que todos eses medios, maioritariamente de esquerdas, mantiñan, con certas diferenzas, liñas editoriais contrarias á política da Xunta de Galicia liderada por Núñez Feijóo.
Así mesmo, é de apuntar que, nun período de tempo menor aos dous anos, todos estes medios desapareceron tras gañar o PPdG, as eleccións galegas por maioría absoluta. Habemos de sinalar tamén que Núñez Feijóo rompeu co disfrace galeguista da era Fraga, liderando unha política abertamente españolista e contraria á promoción da lingua e cultura galegas. Neste sentido, podemos afirmar que, na base do peche dos referidos medios, pesaron máis as razóns políticas que as económicas.
“Núñez Feijóo rompeu co disfrace galeguista da era Fraga, liderando unha política abertamente españolista e contraria á promoción da lingua e cultura galegas”
Así, mentres os xornais en español, como La Voz de Galicia ou Faro de Vigo, recibiron xenerosas subvencións a cambio, está claro, dun tratamento favorable á súa acción de goberno, os medios críticos apenas atoparon apoio público para sortear os efectos da crise, nin sequera a cambio de promover o galego, obrigación legal que a Xunta agora incumpre de maneira flagrante.
Doutra banda, podemos destacar o feito de que a prensa chamada comarcal (O Xornal de Lalín e Comarca, Terra Chá. Xa! e Ou sil ano 2000), en xeral, resistiu ben o impacto da crise e da política da Xunta. Tamén resistiron ambos os embates aqueloutros de natureza asociativa (Encrucillada, Irimia, Cerne, Esculca), vinculados a movementos políticos nacionalistas (Novas dá Galiza ou a revista Tempos Novos) ou ben relacionados con editoriais (as revistas Grial ou A Trabe de Ouro).
En fin, o fenómeno máis interesante xurdido desa crise protagonízano os novos medios electrónicos xurdidos da mesma cunha filosofía diferente, buscando o apoio e a implicación da sociedade na xestación, mantemento e defensa dos mesmos (pequenas achegas de cuentapartícipes, como no caso de Gara ou Berria). Pensemos en Sermos Galiza (tamén semanario en papel), Praza Pública, Galicia Confidencial, Dioivo, Diario Liberdade. Mención especial, pola súa tenacidade e compromiso coa lingua e cultura galegas, merece o rexurdimento da Nova Peneira (mensual e en liña), dirixida polo infatigable Guillermo Rodríguez.
