Aldea Global | A camariña – Corema album (L.) D. Don – é unha planta que só existe en Portugal e España, cuxa área de distribución foi diminuíndo, ata o punto de que a Sociedade Galega de Historia Natural (SGHN) presentou en 2019 a Catalogación da camariña como especie vulnerable a partir da recompilación de información científica- técnica dispoñible (Ligazón- https://sghn.org/catalogacion-da-camarina/)
En Portugal peninsular, a súa área de distribución foi diminuíndo e hai lugares da costa onde xa se produciu a súa desaparición ou extirpación (ex.: Montedor, Minho). Para Portugal continental a C. album (L.) D. Don subsp. album aínda non foi avaliado, pero nas illas Azores a subsp. azoricum considérase vulnerable.
Alexandra Abreu Lima, Investigadora Coordinadora do proxecto educativo Emc2 ‘Explorar Matos de Camarinha da Costa’ (MARE-ARNET & INIAV, I.P.), afirma que só protexemos o que sabemos e estamos seguros de que a difusión e a educación ambiental sobre a biodiversidade permitirán contribuímos a unha mellor defensa do noso patrimonio natural, que inclúe a camariña. A metodoloxía do Proxecto Emc2 que permite ao alumnado coñecer e actuar sobre a conservación da camariña pódese replicar nas zonas costeiras coas respectivas comunidades escolares e entidades da sociedade civil (Ligazón ao proxecto Emc2: https://www.mare-centre.pt/pt/proj/emc2).
Dentro do proxecto educativo Emc2 tivo lugar o pasado mes de xuño 2024 unha visita á duna de Moledo e Mata do Camarido (Caminha, Portugal) para dar a coñecer a planta de nome común ‘camariña’. Esta planta é unha planta endémica ibérica (xa que só existe en Portugal e España) cuxas plantas femininas producen pequenos froitos comestibles de ton branco ou rosado. Nesta visita participaron 5 grupos de alumnos de Escola Basica e Secundaria de Caminha (Portugal), acompañados dos seus profesores.
O proxecto Emc2 comezou en setembro de 2016 en Moledo (Caminha, Portugal) e tras observar unha tendencia á diminución da poboación de camariñas na duna de Moledo, a multiplicación de plantas por estacas comezou en outubro de 2017, nos invernadoiros do INIAV en Oeiras (Portugal). Esta actividade de multiplicación contou coa colaboración de Investigadores do INIAV, I.P., concretamente do grupo de traballo da camariña do investigador Pedro Brás de Oliveira, ademais do apoio da Unión de Parroquias de Moledo e Cristelo, do Concello de Caminha, a colaboración da Comunidade Escolar de Caminha e a participación activa da Asociación COREMA.
COREMA – Asociación para a Defensa do Patrimonio, leva activa desde 1988, entre outras actuacións, na defensa do Río Minho e da Mata Nacional de Camarido. O carácter emblemático da conservación deste piñeiral queda demostrado na elección do nome da asociación, derivado do nome científico da planta dunar que a bautizou: a camariña (Corema album)
Esta actividade de multiplicación de camariñas iniciada no ano 2017 no ámbito do proxecto Emc2 xa permitiu reintroducir algunhas plantas nun lugar da Mata do Camarido e continuará coa perspectiva de conservar a poboación de camariñas nesta zona. Esta iniciativa publicouse en todo o mundo no Portal PANORAMA Solutions de Conservación de Especies (UICN, EcoHealth Alliance) e no Portal Mariño e Costeiro (Blue Solutions) (Ligazón- https://panorama.solutions/en/solution/project-emc2-exploring-white-crowberry-coastal-habitats). Ademais desta acción de multiplicación, tamén houbo iniciativas paralelas desenvolvidas pola Asociación COREMA en colaboración cun viveiro do Minho.
Na visita do 13 de xuño de 2024, o alumnado vironas camariñas na duna e na Mata do Camarido, ademais de levar a cabo unha actuación de eliminación de unha planta invasora e unha actuación de limpeza da Mata, coa axuda dos seus Profesores. A visita contou co apoio do Concello de Caminha no transporte do alumnado en autobús.
Na Década das Nacións Unidas para a Recuperación dos Ecosistemas (2021-2030), Alexandra Abreu Lima, coordinadora do proxecto Emc2 destaca a actual relevancia para os estudantes da aprendizaxe na natureza, que lles permite valorar a riqueza de plantas endémicas da zona costeira e actuar a favor da súa conservación, como sucede neste proxecto coa camariña.
O Proxecto Emc2 está financiado pola Fundación para a Ciencia e a Tecnología (FCT, Portugal), a través dos proxectos estratéxicos UIDB/04292/2020 e UIDP/04292/2020 concedidos ao MARE – Centro de Ciencias do Mar e Ambiente, e o proxecto LA/P. /0069/2020 concedido ao Laboratorio Asociado ARNET – Rede de Investigación Acuática.
