Hoxe cúmprense 13 anos desde que un pequeno grupo de cidadáns saharauís nos territorios ocupados do Sahara Occidental erixiron as súas tendas de campaña no deserto a un 13 km do Aaiun, capital do Sahara Occidental, nun lugar chamado Gdeim Izik.
Hoxe, 13 anos despois deste berro de auxilio e alerta á comunidade internacional, nada cambiou. Guterres, secretario xeral das Nacións Unidas, a quen lle gusta ser visto como un dos motores da independencia de Timor Oriental, non fai nada polos saharauís, ignorando as máis de cinco ducias de resolucións da ONU que nunca se puxeron en práctica e que avogan pola autodeterminación do pobo saharauí, como é o seu lexítimo dereito.
Pasados 13 anos seguimos asistindo a un asedio e unha feroz persecución da poboación saharauí por parte do ocupante ilegal marroquí.
Basta de ocupación, asasinato, desaparición forzada, tortura, roubo de recursos naturais, empobrecemento forzado, neglixencia médica intencionada, roubo de identidade cultural, imposición da nacionalidade marroquí. Basta do lento xenocidio do pobo saharauí. Basta de complicidade das Nacións Unidas e da Unión Europea.
Hoxe, 13 anos despois, e a pesar das decisións do CAT (Comité das Nacións Unidas contra a Tortura), Marrocos segue torturando aos presos políticos, segue celebrando xuízos farsa, perseguindo a todos aqueles que loitan e defenden de forma non violenta o seu dereito consagrado no dereito internacional.
Hoxe, 13 anos despois, estamos a só uns días doutra reunión do Consello de Seguridade (CS) que volverá debater a prórroga do mandato da MINURSO, mandato que non se cumpriu desde a súa creación en 1991 polos obstáculos impostos por Marrocos e o apoio incondicional de Francia, membro permanente da CS.
Hoxe, 13 anos despois, os saharauís xa non cren nada do que din as Nacións Unidas:
“Son promesas interminables, anos interminables de espera e sufrimento. Como podemos crer nunha organización que envía unha misión de paz que non nos protexe e que pasa tempo na praia, en hoteis, bares, cafés? Funcionarios das Nacións Unidas que ven o noso sufrimento e non fan nada, Como podemos crer en países como Francia que din ser a patria dos dereitos humanos pero opóñense á inclusión dos dereitos humanos no mandato da MINURSO ?, Como poden estar en contra da protección dunha poboación indefensa? “Cales son os argumentos? De que teñen medo? Os marroquís nunca nos deixarán facer o referendo, teñen medo! Pero non crean que nos imos a render! Cada día que pasa estamos máis unidos e seremos libres con axuda internacional ou sen axuda” Internacional!” Maryam S., unha moza saharauí do Aaiun.
Desde o 13 de Novembro de 2020 reiniciouse a guerra despois de mais violacións do alto lume por parte de Marrocos e ataques a civís baixo o silencio da ONU
Que foi Gdeim Izik?
O 8 de outubro de 2010, un pequeno grupo de cidadáns saharauís nos territorios ocupados do Sahara Occidental levantou as súas tendas de campaña no deserto a aproximadamente 13 km do Aaiun, capital do Sahara Occidental, nun lugar chamado Gdeim Izik.
Esta acción, que foi sinal de protesta, tiña unha mensaxe clara: basta!
Non máis ocupación brutal, apartheid económico, social e político que se traduce en empobrecemento forzado, desemprego, racismo, falta de liberdades básicas e sen respecto polos dereitos humanos por parte da ocupación marroquí.
A este puñado de tendas e homes rapidamente uníronse miles de homes, mulleres, nenos, anciáns, todos desexosos de protestar de maneira non violenta e, ao mesmo tempo, de convivir nas súas jaimas como viviron os saharauís durante séculos. A jaima é unha das máximas expresións da súa identidade e está prohibida polas autoridades de ocupación marroquís.
O enorme campamento estaba cheo de saharauís de todo o Sahara Occidental ocupado.
O campamento de Gdeim Izik foi a súa forma de pedir axuda ao mundo, esixindo respecto polos seus dereitos humanos, sociais e económicos máis básicos. Un berro dirixido ao mesmo mundo que ignorou intencionadamente a situación do pobo saharauí desde 1975 e que observa en silencio o lento xenocidio deste pobo.
Pero ninguén se moveu. A MINURSO (Misión de Paz das Nacións Unidas no Sahara Occidental) permaneceu inmóbil sen mover un dedo para protexer a decenas de miles de saharauís.
O 12 de outubro, camións armados, helicópteros e vehículos militares comezaron a circular na área do campamento e a construír bloqueos de estradas e puntos de control ao redor do campamento (vídeos)
Máis tarde, construíuse un muro de area ao redor do campamento, de modo que os saharauís volveron estar baixo control e asedio total.
As forzas armadas marroquís apertaron cada vez máis o campo e a situación humanitaria dos manifestantes saharauís volveuse cada vez máis preocupante, a subministración de alimentos dos coches saharauís foi cortado varias veces polo exército marroquí e foron denunciadas varias intervencións violentas das forzas de seguridade marroquís.
O 24 de outubro, o exército marroquí abriu fogo contra un vehículo que tentaba ingresar ao campamento con comida. Nayem Elgarhi, un neno saharauí de 14 anos, morreu no acto. Ata o día de hoxe, descoñécese a localización do lugar de enterro de Nayem. Nayem foi enterrado en segredo polas autoridades marroquís, que non permitiron que a familia do neno vise o corpo nin estivese presente no funeral. Non levou a cabo ningunha autopsia en ningunha das centos de miles de mortes de saharauís que morreron a mans das forzas marroquís desde o incio da ocupación. A ONU non tomou ningunha medida, o mundo permaneceu en silencio.
Os manifestantes saharauís non se moveron e permaneceron en Gdeim Izik, aínda que as tensións eran altas. O comité de diálogo de Gdeim Izik seguiu en negociacións coas autoridades de ocupación marroquís.
O 26 de outubro, ambas as partes acordaron realizar un censo de manifestantes como punto de partida para comezar a asignar algúns beneficios relacionados coa vivenda e o emprego máis adiante.
O 6 de novembro, instaláronse tendas de campaña preto do campamento para iniciar o censo o luns 8 de novembro seguinte. Pero unha vez máis Marrocos traizoou o que asinou.
Nas primeiras horas do 8 de novembro de 2010, o exército marroquí invadiu o gran campamento de protesta saharauí. O campo foi destruído, centos foron arrestados e torturados. Aos manifestantes saharauís disparáronlles con balas de goma, gas, porras, canóns de auga etc. Non tiñan medios de defensa.
Os manifestantes víronse obrigados a abandonar o campamento a pé, en automóbil ou algúns, por un número reducido de autobuses solicitados polo exército marroquí o día anterior á OCP (empresa de fosfatos). Ao mesmo tempo, houbo disturbios nas rúas de varias cidades do Sahara Occidental. Os manifestantes dirixiron a súa ira cara aos símbolos marroquís. Os saharauís comezaron a construír barricadas nas rúas con bloques de cemento, pedras e lamias de goma en chamas.
Estalaron enfrontamentos coas forzas de seguridade e os colonos marroquís. (Vídeos do Aaiun)
As forzas marroquís comezaron a invadir casas, destruír propiedades, torturar indiscriminadamente e arrestar por centos. Os nenos saharauís nas escolas foron obxecto de abusos e persecución.
Nas semanas previas ao colapso do 8 de novembro, Marrocos xa impedira que políticos estranxeiros, ONG e medios de comunicación accedesen ao campamento, creando un apagamento total de información. Con todo, os vídeos foron realizados por Saharauís e António Velasquez (mexicano) e Isabel Terraza (española), quen se escondeu dentro do campamento e logo varias semanas no Aaiun, temendo pola súa vida.
Durante e despois do 8 de novembro de 2010, moitos saharauís foron arrestados e detidos por moito máis tempo que o tempo máximo que calquera pode estar retido sen ser acusado, segundo o código penal marroquí. Terminaron en liberdade condicionada ao longo do tempo, a miúdo despois de pasar meses en prisión sen cargos oficiais na súa contra e de sufrir horribles torturas. Con todo, un grupo de 24 homes permaneceu en prisión e foron trasladados a Rabat para ser investigados por un tribunal militar, o seu primeiro xuízo en 2013.
O xuízo foi considerado nulo pola comunidade internacional e debido á presión Marrocos levou a cabo un segundo xuízo nun tribunal civil en 2016/2017. 19 destes homes permanecen en prisión, con condenas que van desde os 20 anos ata a cadea perpetua.
Ver o informe aquí.
Durante todo o período a MINURSO, a Misión das Nacións Unidas sobre o terreo, pasou a diario polo campamento, viu o que sucedía, viu o asedio e a ameaza á poboación civil e o ataque das forzas marroquís. Todo isto é unha clara violación do acordo de cesamento do fogo de 1991 entre Marrocos e a Fronte Polisario. A MINURSO, con todo, permaneceu en silencio e inactiva.
Pasaron trece anos, os prisioneiros de Gdeim Izik seguen sendo torturados e encarcerados. As súas familias sofren represalias. A situación no Sahara Occidental ocupado é tan mala ou peor que antes.
